توسعه شاخص های فرهنگی استان زنجان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی

همواره اختلاف دیدگاه های زیادی بر تقدم اقتصاد و یا فرهنگ برای تحقق شاخص های توسعه در جوامع وجود داشته است. مفهوم توسعه‌ی فرهنگی از اوایل دهه‌ی 1980 به بعد، از طرف یونسکو، در مباحث توسعه مطرح شده و از مفاهیمی است که نسبت به سایر بخش‌های توسعه، از ابعاد و بار ارزشی بیشتری برخوردار است.

این سازمان طی جلسات گوناگونی، شرایط توسعه‌ ای موزون و آگاهانه را به صورت برنامه‌ریزی آموزشی، سیاست فرهنگی و سیاست اطلاعاتی در دستور کار خود قرار داد.

رفتارهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی که در نهادهای یک جامعه تثبیت شده‌اند، نقش عظیمی در فرآیند توسعه‌ی آن جامعه ایفا می‌کنند. بدیهی است که نمی‌توان بدون اعتنا به این مقوله‌ی مهم، به دنبال ایجاد تغییراتی در ابعاد مختلف جامعه بود؛ چرا که هر گونه تغییر و تحولی در تمامی ابعاد جامعه، اعم از اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، منوط به نوعی پذیرش فرهنگی در جامعه است. بنابراین بدون ایجاد بستر مناسب فرهنگی نمی‌توان به دنبال تحقق توسعه در ابعاد دیگر جامعه بود.

رشد و توسعه شاخص های فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از بخش های مهم مورد تاکید قرار گرفت و تولیدات فرهنگی و رسانه ای در سطح کشور همواره رو به افزایش کمی و کیفی بوده است. میزان تولید برنامه‌های رادیویی در سال 1357 در استان زنجان به میزان 86 ساعت بوده که این میزان در سال 1392 به 3 هزار و 642 ساعت افزایش یافته است. همچنین در سال 1396 میزان تولیدات برنامه‌های رادیویی 3 هزار و 706 ساعت برآورد شده است.

میزان تولید برنامه‌های تلویزیونی استان زنجان در سال 1357 به میزان 100 ساعت بوده که این رقم در سال 1392به یک هزار و 504 ساعت افزایش یافته است. همچنین در سال 1396 میزان تولیدات برنامه‌های تلویزیونی یک هزار و 536 ساعت بوده است.

گنجایش سالن‌های سینما در سال 1357 به میزان 3000 صندلی بوده که این رقم در سال 1392 به یک هزار 319  صندلی کاهش یافته است. این تعداد در سال 1396 به میزان 321 صندلی می‌باشد. کاهش معنادار تعداد صندلی‌های سینماهای استان به دلیل تخریب و تعطیلی تعدادی از سینماهای استان بوده است.

تعداد کتابخانه‌های عمومی استان زنجان در سال 1357 به میزان 3 باب بوده که این رقم در سال 1392 به میزان  78 باب افزایش یافته است. این تعداد در سال 1396 به  96 باب افزایش یافته است.

تعداد عناوین کتاب های مجوز داده شده در سال 1357 یک کتاب بوده که این میزان با روند رو به رشد در سال 1367 تا 1388 به 708 کتاب در این سال رسید  و در سال 1397 به 2 هزار و 157 کتاب رسیده است.

شمارگان کتب منتشره توسط ناشران در سال 1367 به میزان 62 هزار و 800 تیراژ بوده که با روند مناسب رشد پیدا کرده و در سال 1397 به میزان 332 هزار و 169 تیراژ رسیده است.

تعداد ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان‌ها در ابتدای سال پیروزی انقلاب اسلامی تنها یک اداره بوده که هم اکنون به سه اداره شهرستانی رسیده است.

تعداد چاپخانه های استان زنجان در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی دو باب بود که در سال 1367 به سه باب، در سال 1377 به 6 باب، در سال 1388 به سه و در سال 1397 به 35 باب چاپخانه رسیده است.

در سال های ابتدایی پیروزی انقلاب، صدور مجوز برای نشریات محلی وجود نداشته است. در سال 1367 یک مجوز، در سال 1377 یک مجوز، در سال 1378 به میزان دو مجوز و در سال 1387 به میزان 14 مجوز صادر شده است. همچنین در سال 1397 تعداد مجوزهای صادره نشریات محلی به میزان 39 مجوز بوده است.

در سال های  ابتدایی انقلاب اسلامی فعالیتی در حوزه آموزشگاه آزاد هنری استان زنجان شاهد نبودیم اما در سال 1377 یک آموزشگاه و در سال 1387 نیز هفت آموزشگاه در استان زنجان وجود داشته است. در سال 1397 نیز 28 آموزشگاه آزاد هنری در استان زنجان فعال بوده است.

انجمن های فرهنگی، هنری و قرآنی در استان زنجان در سال 1377 به تعداد دو انجمن، در سال 1378 به تعداد یک انجمن، در سال 1387 تعداد 16 انجمن و در سال 1397 نیز 14 انجمن در استان زنجان فعالیت دارند.

کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان در سال های ابتدایی انقلاب اسلامی فعالیت مناسبی نداشتند، چرا که این کانون ها در استان شکل نگرفته بود، اما تعداد کانون های فرهنگی، هنری و مساجد استان در سال 1387 به 112 کانون و در سال 1397 به 220 کانون رسیده است.

کتابخانه‌های کانون‌های فرهنگی هنری نیز در سال های بعد از انقلاب شکل نگرفته بود اما در سال 1397 در استان 57 باب کتابخانه کانون فرهنگی و هنری فعال است.