توسعه رفاه اجتماعی از اهداف مهم نظام های سیاسی کشورها محسوب می شود و حاکمان حکومت ها تلاش می کنند تا پوشش مناسبی در خدمات رفاهی برای عموم مردم فراهم کنند.
سازمان تأمین اجتماعی یک سازمان بیمهگر اجتماعی است که مأموریت اصلی آن پوشش کارگران مزد بگیر و حقوق بگیر (به صورت اجباری) و صاحبان حرف و مشاغل آزاد (به صورت اختیاری) است. این سازمان در کشور و استان زنجان برای پوشش رفاه اجتماعی فعالیت می کند.
جمعیت تحت پوشش این سازمان بر اساس آخرین گزارش دفتر آمار سازمان، شامل 13،057،729 نفر بیمه شده اصلی و 2،696،679 میلیون نفر مستمریبگیر است که با درنظر گرفتن افراد خانواده، جمعیت تحت پوشش این سازمان به 39،605،514 نفر میرسد.
تأمین اجتماعی طی سال های اخیر در جهت تسهیل و ارتقاء سطح کیفی خدمات، خط مشی ها و جهت گیری نوینی را در پیش گرفته است. توجه به تعاملات و جلب مشارکت مخاطبان، اطلاع رسانی همگانی، روانسازی و اصلاح فرایند خدمات با استفاده از فناوری روز، ارتباط گسترده و مستمر با تشکل ها و نهادهای مرتبط با مخاطبان و بهره گیری از راهکارهای مبتنی بر اقناع و استدلال، استفاده از حداکثر توان و دانش سازمانی و توسعه کیفی سرمایه انسانی از طریق برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی از جمله مهم ترین رویکردهای جدید سازمان است.
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، چیزی به نام درمان تأمین اجتماعی نبود اما امروز نزدیک به 370 مرکز درمانی در سراسر کشور وجود دارد که شامل 75 بیمارستان و 295 درمانگاه و پلی کلینیک است.
اداره کل بیمه تامین اجتماعی استان زنجان نیز در راستای اهداف سازمان مرکزی خود در استان به ارائه خدمات پرداخته است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد خدمات گسترده درمانی و بیمه ای توسط این نهاد در استان زنجان بوده ایم. در سطح استان زنجان، دو بیمارستان امام حسین(ع) در زنجان و امید در ابهر و 5 مرکز درمانی سرپایی در شهرهای زنجان، ابهر، خرمدره و خدابنده وجود دارد که همه این مراکز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایجاد شده اند.
تعداد بیمه شده تامین اجتماعی استان زنجان در سال 1396 به تعداد 179 هزار و 217 نفر بوده است. همچنین تعداد مستمری بگیران تامین اجتماعی استان نیز مطابق با آخرین اطلاعات (1396) به میزان 33 هزار و 38 نفر برآورد شده است.
تعداد بیمه شدگان تامین اجتماعی در استان زنجان طی سال 1356 به تعداد 9 هزار و 475 نفر بود که در سال 1360 به 19 هزار و 716 و در سال 1370 به تعداد 37 هزار و 548 نفر بالغ شده است. این میزان در سال های 1380 به میزان 71 هزار و 480 نفر و 1390 به تعداد 147 هزار و 574 نفر رسیده است.
تعداد بیمه شدگان اجباری تامین اجتماعی استان زنجان مطابق با آخرین آمار ارائه شده به 109 هزار و 814 نفر رسیده است. این تعداد در سال های ابتدایی انقلاب 9 هزار و 289 نفر بوده است. تعداد بیمه شدگان اجباری استان در یک روند توسعه ای به بیش از 19 هزار نفر در سال 1360 رسیده و با ادامه این روند در سال 1380 به 59 هزار و 643 نفر رسیده است. همچنین در سال 1390 تعداد بیمه شده اجباری در استان 101 هزار و 953 نفر بوده است.
سازمان تامین اجتماعی در کشور اقدامات زیادی را عملیاتی کرده که در استان زنجان نیز شاهد این اقدامات هستیم. طرح حذف دفترچه های درمانی نیز برای اولین بار در مراکز درمانی ملکی سازمان در کشور اجرا شده و خدمات تشخیصی و درمانی به صورت الکترونیکی ارائه می شود که زیرساخت های این طرح از شهریور 97 فراهم گردیده و این طرح هم اکنون در مراکز درمانی طرف قرارداد در سطح استان و کشور نیز در حال اجرا است.
طرح ها و اقدامات اصلاحی و توسعه ای سازمان تأمین اجتماعی در سال های اخیر شتاب بالایی گرفته و شاهد اقدامات مهمی در سطح کشور بوده ایم. از طرح ها و اقدامات اصلاحی و توسعه ای این سازمان می توان به طرح سامان دهی سوابق بیمه شدگان و برپایی نظام نوین اطلاعات و صدور کارنامه سوابق بیمه ای، راه اندازی مؤسسات کارگزاری در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با استناد به تبصره یک بند 4 ماده 12 قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی جهت تکریم ارباب رجوع و روانسازی امور مخاطبان و فراهم سازی زمینه های مناسب جهت ارتقای کیفیت خدمت رسانی به مخاطبان از طریق استاندارد سازی و اخذ گواهینامه ایزو توسط شعب بیمه ای، واحدهای درمانی و شرکت های متعلق به تأمین اجتماعی اشاره کرد. سازمان تأمین اجتماعی با نگرش حرکتهای اصلاحی به عنوان رویکرد دایمی و حیاتی در جهت بهبود تعاملات با شرکای اجتماعی خود و تقویت و بهبود اعتماد متقابل، اصلاحاتی را در قالب بخشنامه ها و دستورالعمل ها به اجرا درآورده است.
از جمله این اصلاحات می توان به تغییر اساسی در روش بازرسی از کارگاه ها در جهت بهبود و رفع نارسایی ها، اصلاح روش ارجاع شکایات به هیأت های تشخیص مطالبات بدوی و تجدیدنظر، اصلاح روش بازرسی از دفاتر قانونی با رویکرد اعتمادسازی بین سازمان و کارفرمایان و تسهیل در جهت پاسخگویی به ارباب رجوع و روانسازی اجرای امور تأمین اجتماعی اغلب شعب در سراسر کشور، اجرای سیستم زمانبندی ارجاع و پاسخگویی در شعب، صدور مستمری فوت شدگان در یک روز و حکم بازنشستگی در 20 روز اشاره کرد.
تغییر در نحوه تولید و صدور دفترچه درمان بیماران خاص (هموفیلی، تالاسمی و نارسایی کلیه) به منظور ارائه تسهیلات لازم و جلب رضایت این بیماران، صدور و ارائه کارنامه سوابق به کلیه بیمه شدگان حوزه درمان تأمین اجتماعی از دستاوردهای انقلاب اسلامی محسوب می شوند.